در میان صنایع مختلف، صنعت نساجی و پوشاک یکی از حوزه های اصلی با پتانسیل بالا برای بهره برداری از فناوری نانو است که استفاده از این فناوری ویژگیهای کاربردی ضدآب و لک، ضد باکتری و قارچ، خنک کنندگی، سوپرجاذب و غیره را برای محصولات متداول نساجی مهیا می کند. در حال حاضر ۲۵شرکت نساجی، پوشاک و نانو الیاف از ستاد توسعه فناوری نانو گواهی تایید نانو مقیاس دارند که بتوانند محصولات نانو تولید کنند. وی با بیان اینکه محصولات ۱۷ شرکت هم اکنون در بازار موجود است، بیان کرد: تعداد زیادی از محصولات در حوزه نساجی و نانو در حال طی کردن فرآیند ارائه محصول به بازار هستند که پیش بینی می شود تا پایان سال تعداد بیشتری از شرکت های نانویی وارد بازار شوند.

*نخ های نانویی ضدباکتری
استفاده از نخ های ضد باکتری نانویی در تولید منسوجات به خصوص لباسهای زیر و جوراب مانع رشد باکتری و قارچ شده و مشکلات بوی بد، بیماریهای پوستی و حساسیت را در پی نخواهد داشت. به دلیل شکل الیاف و استفاده از نانو ذرات، این نخ، عرق را در سطح وسیع تری از لباس پخش می کند و پخش وسیع تر موجب تبخیر سریع تر عرق از سطح لباس می شود. از آنجا که حرارت لازم برای تبخیر عرق بدن از پوست انسان تامین می شود تبخیر بیشتر عرق موجب احساس خنکی و راحتی انسان نیز می شود. این نخ که در حال حاضر توسط یکی از شرکتهای دانش بنیان تولید می شود در لباس های ورزشی، لباسهای نظامی، لباس کار، لباس راحتی، لباس زیر، لباس خواب و جوراب و ...قابل استفاده خواهد بود.

*تولید چادرهای نانویی خنک کننده و آبگریز نانو
تولید چادرهای نانویی با خاصیت آنتی باکتریالی، آبگریزی، خنک کنندگی، ضد رطوبت، ضد چروک و الکتریسیته

*پیراهن های نانویی ضد لک
تولید پیراهن های مردانه ای که یقه و سرآستین آن با فناوری نانو، خاصیت ضد آب و لکی دارد. همچنین در ناحیه زیر بغل این پیراهن ها، خاصیت آنتی باکتریال و ضد عرقی وجود دارد که بعد از عرق کردن، عرق، به زودی جذب می شود و اثری از خیس شدگی در لباس باقی نمی ماند.

*تولید پارچه های جاذب اشعه ایکس با فناوری نانو
تولید منسوجات رسانا، ضد امواج، ضد امواج الکترومغناطیس و جاذب اشعه ایکس و گاما.
برای تهیه این پارچه های ضداشعه از نانو ذرات نیمه رسانا استفاده شده است و نتایج به دست آمده نشان دادند که با استفاده از نانوذرات نیمه رسانا با اندازه متوسط ۲۰ نانومتر امکان دستیابی به خواص ضداشعه با وزن کمتر ۴۰-۶۰ درصد در مقایسه با آپرون های سربی وجود دارد. تولید انواع روپوشهای سربی، جلیقه و دامن آنژیوگرافی، تیروئید بند، گناد۳تکه، دستکش، ایزولاسیون مراکز پرتوتشخیصی، پاراون ها و دیوارها، دربهای ضد اشعه، مارکر فیلم رادیولوژی از جمله موارد استفاده از این محصول به شمار می روند.

*کاور بالش ضد حساسیت/ فناوری نانو باکتریها را به دام می اندازد
راندمان به دام اندازی حساسیت ها (که شامل آلرژن، گردوغبار و باکتری و قارچ هستند) و تنفس پذیری دو ویژگی هستند که در کالاهای خواب با فناوری نانو در نظر گرفته شده است. کاور بالش ضد حساسیت از سه لایه، لایه درونی، لایه نانوالیاف، لایه بیرونی تشکیل شده است. لایه درونی متشکل از یک لایه پارچه اسپان باند، لایه نانوالیاف برای به دام اندازی تمام عوامل حساسیت زا (گرد و غبار، آلرژن، باکتری ها و قارچ ها)و لایه بیرونی که شامل یک لایه پارچه اسپان باند می شود، تشکیل شده است.

*ماسک زیبایی صورت نانوالیافی/ سرعت در جذب ماده موثره برای شادابی پوست
ماسک های صورت پارچه ای بستری از نانو الیاف هستند که داروی موثره دارند. استفاده از ماسک های معمولی ۲۰ تا۳۰  دقیقه زمان می برد ولی استفاده از این ماسکهای نانو ۸ الی ۱۰ دقیقه به طول می انجامد و در این مدت زمان ماده موثره را رها کرده و جذب پوست می شود. این ماسکهای نانویی مرطوب کننده و آبرسان هستند که موجب شادابی پوست می شوند.

*تولید الیاف پنبه ای ضد چروک ماندگار
عدم ثبات ابعادی و چروک پذیری منسوجات پنبه ای، یکی از مشکلات و معایب این الیاف است که همواره مصرف کنندگان با آن مواجه هستند. استفاده از رزین های فرمالدهید و پلی کربوکسیلیک اسیدها از روش هایی هستند که در این زمینه استفاده می شود. چالش اصلی این روش ها، رها سازی ترکیبات سمی و مضر و همچنین کاهش استحکام پارچه های پنبه ای است. از طرفی ماندگاری این روش ها کوتاه مدت بوده و بعد از چند سیکل شست و شو از بین می رود. در حال حاضر پارچه های پنبه ای تحت پردازش پلاسما قرار گرفتند و بعد نانوموادی به آنها اعمال شد که علاوه بر ضد چروک بودن، آنتی باکتریال نیز هست. ماندگاری طولانی مدت خاصیت ضد چروک پارچه پنبه ای، استفاده از مواد زیست سازگار، افزایش خواص آنتی باکتریالی پارچه پنبه ای و پایداری خاصیت ایجاد شده بعد از ۱۰ چرخه شست و شو طبق استاندارد ملی ۷۶۶۴ از ویژگی های این پارچه ها هستند.

*جوراب آنتی‌ باکتریال
اولین منسوجات نانو، در حوزه تولید جوراب نانو بوده است. این جورابها با ایجاد خاصیت خنک‌شوندگی، بوی ناخوشایند پا را از بین می برند که این نیاز به شستشو را کمتر می کند. ضد میکروب بودن و در نتیجه دوام بیشتر،  مراجعه کمتر به پزشک پوست به علت جلوگیری از رشد باکتری بر روی پوست و تنفس بهتر پوست، محافظت مصرف‌کننده در برابر عوامل بیماری‌زا و بوی ناخوشایند از ویژگی های این جورابهای نانویی به شمار می روند. در الیاف این جورابها از فناوری نانو و نانومواد استفاده شده که چنین خاصیت هایی را فراهم می آورد. یکی از شرکتهای دانش بنیان جورابهای نانویی را برای دیابتی ها نیز تولید کرده است. این جوراب از انعطاف بسیار بالایی برخوردار است و به پای بیمار فشاری وارد نمی کند.
در قسمت هایی از پای بیماران زخم هایی ایجاد و یا اغلب پوسته پوسته می شود که محل تجمع باکتری ها و قارچ هاست و دیر التیام می یابد از این رو استفاده از این جوراب با افزودن نخ نانو آنتی باکتریال باعث می شود قارچ ها و باکتری ها را از بین برود، از افزایش زخم ها جلوگیری کند و به التیام زخم پای دیابتی می پردازد.

*تولید حوله های آنتی باکتریال سوپرجاذب
از انتقال و رشد باکتری‌ها، قارچ‌ها و میکرو -ارگانیسم‌های بیماری‌زا ، کاهش بوی بد ناشی از تجزیه یا فساد میکروبی، جلوگیری از آسیب یا افت خصوصیات منسوج از طریق پیشگیری از حمله میکرو ارگانیسم‌ها به لیف منسوج، ایمنی برای مصرف‌کننده و سازگار با پوست و جلوگیری از عفونت‌های پوستی و قدرت جذب آب بالا از ویژگی های این حوله ها به شمار می رود.

*لباس نانویی که تب نوزاد را نشان می دهد
تولید لباس هوشمند برای نوزادان که تب را با تغییر رنگ نشان می دهد. رنگ لباس‌های تب نما زمانی که دمای بدن کودک شروع به بالا رفتن می‌کند، عوض می‌شود. رنگ این لباس‌ها زمانی که دمای بدن کودک از ۳۷ درجه سانتیگراد شروع به بالاتر رفتن کند شروع به سفید شدن می‌کند و زمانی که دمای بدن نوزاد به بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد که دمای خطرناکی برای نوزاد است برسد، کاملاً سفید می‌شود. با توجه به اینکه تب در نوزادان باید جدی گرفته شود تولید این لباس برای هشدار به والدین ضروری است؛ این لباس تب نما نمونه خارجی ندارد و با توجه به اینکه فناوری نانو روی این محصول پیاده شده تنها درصد اندکی نسبت به لباس های معمولی نوزاد گران تر است.

*تولید لباس های کار نسوز
لباسهای کار نسوز، سبک وزن و علاون بر استحکام مناسب از آزادی عمل مناسبی برخوردار است. همچنین ثبات شستشویی، نوری و سایشی،  راحتی و آزادی لباس از دیگر ویژگی های این محصول به شمار می روند. کاربرد اصلی پارچه دیرسوز، استفاده در لباس کار پرسنل واحدهای فولادسازی، مس، آلومینیوم، روی، ریخته‌گری فلزات، ماشین‌سازی، نفت، گاز، پتروشیمی و غیره است. دیگر کاربرد این پارچه‌ها در دکوراسیون ساختمان‌ها و سالن‌های بزرگ و وسایل نقلیه عمومی برای افزایش ایمنی محیط در برابر حوادث آتش‌سوزی است. این پارچه‌ها در مجاورت شعله ذوب نمی‌شوند و چکه نمی‌کنند.

*پتوهای نانویی هواپیما
اکثر قریب به اتفاق پتوهایی که در خطوط هواپیمایی استفاده می‌شوند، شسته و مجددا استفاده می‌شوند. در برخی موارد این پتوها از مواد قابل بازیافت نیز ساخته شده و بعد از مصرف برای بازیافت فرستاده می‌شوند اما اغلب بعد از استفاده از پتوهای خطوط هوایی، آن­ها در یک سیستم خشکشویی صنعتی شسته می‌شوند. این پتوهای سبک که اغلب قابلیت گرم‌کنندگی مناسبی دارند معمولا از پارچه‌هایی با جنس مرغوب بافته می‌شوند چرا که لازم است بارها و بارها شسته شوند.
این پتوها ممکن است در حین استفاده توسط مسافرین، باکتری و میکروب­‌هایی جذب کنند که در حین شستشو از بین نرفته و موجب ایجاد بیماری در مسافران بعدی شوند. در این راستا یکی از شرکتهای ایرانی پتوهای نانویی را برای رفع انتقال میکروب به افراد تولید کرده و در اختیار یک شرکت هواپیمایی قرار داده است.
محصول حاضر برای رفع این مشکل از پارچه پلی‌استر- اکریلیک و حاوی نانوذراتی است که منجر به ایجاد خاصیت ضدمیکروبی در این پارچه­‌ها شده است. در واقع حضور این نانوذرات که سطح فعال زیادی نسبت به حجمشان دارند با باکتری‌ها واکنش داده و آن‌ها را غیر فعال می‌کنند. باکتری‌­ها از یک آنزیم برای جذب اکسیژن و زنده ماندن استفاده می­‌کنند. استفاده از این نانوذرات، باعث غیرفعال شدن عملکرد این آنزیم و در نتیجه دریافت اکسیژن می‌شود.

*فرش نانویی
 در تاروپود این فرش از فناوری نانو استفاده شده که منجر به ایجاد خاصیت آنتی‌باکتریال و کاهش چشمگیر تولید و تکثیر عوامل بیماری‌زا می شود. ایجاد خواص نانو در دو مرحله صورت می گیرد؛ در مرحله رنگرزی آنتی باکتریال روی نخ پیاده سازی می شود و در مرحله دوم به صورت پوشش روی فرش اعمال می شود که در این صورت فرش دارای خواص ضد حساسیت، ضد بو و آنتی باکتریالی می شود. ستاد ویژه توسعه فناوری نانو لوگویی برای آنتی باکتریالی و مستندات آزمایشات نانو در پشت فرش درج می کند.

*البسه های توانبخشی با کاربرد در فیزیوتراپی
منسوجات جایگزین پدهای فیزیوتراپی می شوند که با انتشار امواجی با طول موج خاص، منجر به تحریک بافت شده و عملکرد درمانی دارند. این لباس های نانویی می توانند فرصت ماهیچه سازی را برای فرد فراهم سازند. با تولید این البسه، پدهای فیزیوتراپی حذف می شود و لباسی برای منقبض و منبسط کردن ماهیچه بیمار از جنس پارچه مورد استفاده قرار می گیرد.

*تولید انبوه دستکشهای نانویی
تولید محلولی که در آنتی باکتریال کردن دستکش های صنعتی و خانگی، ساختمان و ... به کار می رود. با استفاده از این محلول، دستکش ها را نانویی و  آنتی باکتریال می شود و با قیمت پایینی به بازار عرضه خواهد شد.

منبع خبر: خبرگزاری مهر